Chodzi o to, że art. 145 k.c. przewiduje ustanawianie drogi koniecznej na prawie własności. Wniosek w tej sprawie mogą składać tylko właściciele. Przepis nic natomiast nie mówi o

Witam,W celu ustalenia sąsiadów należy napisać wniosek do starostwa powiatowego lub urzędu miasta - tam gdzie jest prowadzony wydział geodezji i katastru - ogólnie mówiąc. Nie wiem gdzie jest opisywana sytuacja, ponieważ w naszym kraju geodezja czasem jest w urzędzie miasta, czasem w starostwie takim wniosku należy wykazać interes prawny, tj. opisać całą sytuację, dołączyć swoją księgę wieczystą, jako dowód własności działki. W ten sposób można ustalić adres właścicieli sąsiednich działek. Powinni dać też numer KW, jeśli odmówią, to pismo to dołączamy do wniosku skierowanego do sądu. Sama to ostatnio ćwiczę na sobie:-)pozdrawiamJolanta Zawadzka

Ponieważ z próby porozumienia się z nim nic nie wyszło postanowiliśmy złożyć do sądu wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej. Pierwsza rozprawa odbyła się w maju 2012 roku. Powołano biegłego geodetę do pomiarów i wykonania pisemnej opinii na temat tej drogi oraz zapadła decyzja o wizji lokalnej z udziałem

Kupiłeś/aś działkę bez dostępu do drogi publicznej? A może przez lata korzystałeś z działki sąsiada za jego przyzwoleniem, ale ten nagle odciął dostęp do Twojej nieruchomości? Nie martw się! Przysługuje Ci prawnie udostępnienie drogi z działki sąsiada! Czym jest służebność drogi koniecznej i jak ją ustanowić? Dowiesz się z tego służebności gruntowej słów kilkaZe służebnością gruntową mamy do czynienia wówczas, gdy w celu umożliwienia korzystania z jednej nieruchomości, na drugą nieruchomość nakładany jest obowiązek jej udostępnienia do określonych celów. Najczęstszym typem służebności jest służebność drogi drogi koniecznej to szczególny przypadek służebności konieczna jak i inne rodzaje służebności zostały opisane w Kodeksie cywilnym. Kwestię ustalenia drogi koniecznej reguluje art. 145 z nim właściciel nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, może za odpowiednim wynagrodzeniem żądać ustanowienia służebności drogowej, tzw. drogi nadmienić, że Kodeks cywilny zakłada także, aby ustalenie służebności nastąpiło w sposób jak najmniej obciążający właścicieli nieruchomości udostępniających własną służebności drogi koniecznej - podstawowe informacjeSłużebność drogi koniecznej, tak jak służebności gruntowe nakładane są na nieruchomość, a nie na właścicieli. Wobec tego, w przypadku zbycia nieruchomości, służebność pozostaje w niezmienionej postaci. Jeżeli nieruchomość, której dotyczy służebność (władnąca lub obciążona) posiada współwłaścicieli, służebność łączy ich wszystkich, innymi słowy obciąża ona całą drogi koniecznej może być ustanowiona nie tylko na sąsiedniej nieruchomości, to znaczy takiej, która fizycznie graniczy (styka się) z działką, na rzecz której ma zostać ustanowiona. Sąsiednią nieruchomością jest także taka działka, wobec której zachodzi gospodarcza konieczność przeprowadzenia przez nią dojazdu do drogi publicznej lub do budynków możemy starać się o ustanowienie drogi koniecznej?Służebność drogi koniecznej możemy uzyskać w dwóch przypadkach:Gdy posiadana nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej,Gdy dostęp do drogi publicznej istnieje ale nie jest on jest nieodpowiedni dostęp do drogi publicznej? Korzystanie z takiego dostępu może być uciążliwe na przykład ze względu na zły stan techniczny drogi, lub dostęp ten występuje na zakręcie bardzo ruchliwej ulicy, a użytkowanie takiego wjazdu nie jest wskazane ze względów bezpieczeństwa. Odpowiedni dostęp do drogi oznacza także możliwość przejazdu pojazdów mechanicznych, jeżeli jest ku temu służebności drogi koniecznej jest odpłatne. Wynagrodzenie otrzymuje właściciel nieruchomości obciążonej. Wysokość takiego wynagrodzenia ustala się przez sąd na podstawie opinii ustanowić drogę konieczną?Drogę konieczną można ustanowić poprzez:Umowę właścicieli;Orzeczenie sądu;Wskutek zasiedzenia;Na mocy decyzji administracyjnej. Podpisanie umowy służebności z sąsiadem jest najlepszym sposobem uzyskania drogi konieczneDroga konieczna nie musi być więc ustalana wyłącznie za pośrednictwem sądu. Jeżeli obie strony są zgodne wobec kwestii służebności, mogą one podpisać umowę jednak nie dochodzi do porozumienia pomiędzy sąsiadami, dlatego tez sprawy te często są rozpatrywane przez drogi koniecznej - jak złożyć wniosek?Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej należy złożyć o sądu rejonowego odpowiadającego lokalizacji nieruchomości, która zostanie obciążona służebnością. Wraz z wnioskiem składa się potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej w wysokości 200 wniosku o ustanowienie drogi koniecznejKraków, dnia r.(miejscowość, data)Sąd Rejonowy dla Krakowa-Podgórza w KrakowiePrzy Rondzie 7, 31 - 547 Kraków(dane Urzędu)Wnioskodawca : imię i nazwisko wnioskodawcyzam. w XXX, ul. XXXUczestnik: imię i nazwisko uczestnikazam. w XXX, ul. XXXWniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznejW imieniu własnym wnoszę o:ustanowienie na nieruchomości stanowiącej własność imię i nazwisko uczestnika położonej w XXX przy ul. XXX, oznaczonej jako działka nr XXX objętej księgę wieczystą Kw. nr XXX, na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości, położonej w XXX przy ul XXX oznaczonej jako działka nr XXX objętej księgą wieczystą Kw. nr XXX, będącą własnością Wnioskodawcy, służebności drogi koniecznej – według oznaczeń, które znajdą się na mapie sporządzonej przez powołanego przez Sąd Rejonowy biegłego geodetę,zasądzenie od Wnioskodawcy na rzecz Uczestnika jednorazowej kwoty XXX zł (słownie: XXX złotych) tytułem wynagrodzenia za ustanowienie wyżej opisanej służebności,zasądzenie od Uczestnika na rzecz Wnioskodawcy kosztów postępowania według norm opisać sytuację w jakiej znajduje się wnioskodawca, np. kiedy nabył nieruchomość, w jaki sposób dotychczas korzystał z nieruchomości, którędy powinna przebiegać droga konieczna i inne ważne z punktu widzenia ustalenia służebności o ustalenie na rzecz uczestnika postępowania stosownego wynagrodzenia w wysokości XXX zł. Kwota ta jest adekwatna do poniesionej szkody i utrudnień w korzystaniu z nieruchomości przez uczestnika oraz zabezpiecza interesy obu powyższe na uwadze art. 145 Kodeksu cywilnego wnoszę jak na wstępie..................XXX...............(podpis WnioskodawcyJak przebiega udzielenie służebności drogi koniecznej w sądzie? Udzielenie służebności drogi koniecznej w sądzie odbywa się w trybie nieprocesowymOdbywa się to w postępowaniu nieprocesowym, przy udziale wnioskodawcy oraz właścicieli pozostałych nieruchomości, które mogą zostać obciążone służebnością. Zdarza się też tak, że droga konieczna może być poprowadzona na kilka sposobów, obciążając różne działki. Wówczas, sąd analizując dany przypadek wybiera najodpowiedniejszy pamiętać jednak o jeszcze jednej rzeczy, zgodnie z Kodeksem cywilnym, przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Tym samym, możemy spotkać się z sytuacją odmowy ustanowieniu nasz wniosek godzi w interes społeczno-gospodarczy?Co prawda pojęcie interesu społeczno-gospodarczego nie zostało zdefiniowane w Kodeksie cywilnym, ale uznaje się że chodzi o analizę kwestii społecznych, gospodarczych czy ekonomicznych osób, których służebność ma dotyczyć. Celem ustanowienia służebności jest pogodzenie interesów dwóch stron – właściciela nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi oraz właściciela, który taki dostęp miałby udostępnić, poprzez część swojej nieruchomości. Jeśli tych interesów nie da się pogodzić, może dojść do odmowy wyznaczenia służebności takich sytuacji może być wiele i są one rozpatrywane indywidualnie dla każdej sprawy. Wśród przykładowych przypadków kwalifikujących się do odmowy udzielania służebności, można wymienić sytuację, w których właściciel nieruchomości obciążonej mógłby być w przyszłości nad wyraz narażony na straty majątkowe lub jeśli właściciel ze swojej winy lub lekkomyślności, pozbawił się dostępu do drogi. Podobną odmowę można uzyskać także w przypadku ryzyka wystąpienia w przyszłości konfliktów kosztuje wyznaczenie drogi koniecznej?Ustanowienie drogi koniecznej odbywa się za wynagrodzeniem. Właściciel nieruchomości władnącej w ten sposób rekompensuje sąsiadowi fakt konieczności udostępnienia części działki. Orzeczenie o wysokości wynagrodzenia wydaje sąd. W ustalaniu wartości bierze się pod uwagę korzyści, jakie osiągnął właściciel nieruchomości władnącej, na przykład wzrost wartości nieruchomości, spadek wartości nieruchomości obciążonej, lub tez koszty, które poniósł jej właściciel jej. Przyjmuje się, że wynagrodzenie nie powinno być wyższe niż wartość nieruchomości wynagrodzenie wypłacane jest nawet wtedy, gdy właściciel działki obciążonej służebnością, nie poniósł żadnej szkody z tytułu ustalenia nieruchomości obciążonej może zrzec się prawa do otrzymania inne koszty należy ponieść przy ustaleniu drogi koniecznej?Wydatki związane z ustaleniem drogi koniecznej nie kończą się na wypłacie należnego wynagrodzenia dla sąsiada, którego działka zostanie objęta służebnością. Należy pamiętać o tym, że to wnioskujący o ustalenie drogi koniecznej ponosi pozostały koszty. Wśród nich można wymienić:opłatę sądową za wniosek o ustanowienie drogi koniecznej -200 zł;opłatę za wpis służebności do księgo wieczystej – 200 zł;opłata biegłych rzeczoznawców czy geodety;koszty sądowe;podatek od czynności cywilnoprawnych – 1% wynagrodzenia za nie ma potrzeby ustalania drogi koniecznej?Jeżeli z nieruchomością sąsiaduje działka oznaczona jako droga pod zarządem gminy, powszechnie dostępna, ale niezaliczająca się do dróg publicznych zgodnie z definicją z ustawy o drogach publicznych, która doprowadza do drogi publicznej, wówczas zakłada się że nieruchomość ta ma odpowiedni dostęp do drogi sprawdzić swoją działkę!Czy Twoja działka kryje wstrząsające niespodzianki? Nie ryzykuj! W Geoportalu OnGeo każdy może zdiagnozować dowolną działkę w Polsce. Zobacz jakie to proste.

^{Wszczęcie sprawy o ustanowienie służebności drogi koniecznej wymaga złożenia w Sądzie Rejonowym właściwym dla miejsca ustanowienia służebności drogi koniecznej (Art. 606 k.p.c.) stosownego wniosku. Wniosek w tej sprawie może złożyć: właściciel nieruchomości nieposiadającej dostępu do drogi publicznej,} Urząd gminy posiadał drogę we władaniu, która została częściowo zniszczona podczas powodzi. Sąsiedzi nie pozwalają na przejazd po swoim terenie. Z kolei w urzędzie gminy twierdzą, że nie mają obowiązku natychmiast naprawić drogi i zasugerowali, żeby złożyć w sądzie wniosek o ustanowienie drogi koniecznej. Czy gmina może tak postępować? Czy ewentualnie gmina może pokryć koszty sądowe? Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej Gmina, jako jednostka samorządu terytorialnego, faktycznie nie ma natychmiastowego obowiązku naprawy drogi, która została zniszczona podczas powodzi, co nie znaczy, że w ogóle taki obowiązek na gminie nie spoczywa, o czym szczegółowo niżej. Aby móc bez przeszkód dojechać do swojej posesji, powinien Pan złożyć wniosek o ustanowienie drogi koniecznej, ale gmina nie będzie obowiązana ponosić z tego tytułu kosztów sądowych. Jak stanowi przepis art. 145 § 1 Kodeksu cywilnego (w skrócie jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić (art. 145 § 2 Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy (art. 145 § 3 Przepis ten jest materialnoprawną podstawą skierowania wniosku do sądu i domagania się ustanowienia drogi koniecznej. Zobacz też: Wniosek o ustanowienie służebności gruntowej wzór Służebność drogowa (prawo przechodu i przejazdu) Służebność drogowa (prawo przechodu i przejazdu) jest rodzajem służebności gruntowej, stanowi ograniczone prawo rzeczowe, zaś dla zabezpieczenia interesów każdoczesnego właściciela nieruchomości władnącej (uprawnionego z tytułu służebności drogi koniecznej) powinna ona zostać wpisana do ksiąg wieczystych nieruchomości władnącej i wszystkich nieruchomości obciążonych. Jak wynika z treści przepisu art. 285 § 1 nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu prawa własności. Przeczytaj też: Ustanowienie drogi koniecznej przez gminę Koszty związane z postępowaniem nieprocesowym Wyłącznie właściwy do rozpoznania wniosku o ustanowienie służebności drogi koniecznej jest sąd rejonowy według miejsca położenia nieruchomości obciążonej (art. 38 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, w skrócie Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej podlega stałej opłacie sądowej w wysokości 200 zł (art. 39 ust. 1 pkt 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych). Do kosztów postępowania nieprocesowego (wszczynanego poprzez złożenie wniosku, a nie pozwu, jak w procesie) będzie zaliczony także koszt przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego geodety; być może w razie braku zgody uczestników postępowania z tezami opinii i planowanym przebiegiem drogi koniecznej będzie musiało nastąpić wywołanie kolejnej opinii biegłego, co podwyższy nieco koszty postępowania. W postępowaniu nieprocesowym zasadą jest, że każdy uczestnik ponosi samodzielnie koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (art. 520 § 1 Tylko, jeśli interesy uczestników są sprzeczne lub są oni w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania, sąd może włożyć na tego uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, lub na jednego z uczestników, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innego uczestnika w całości. W tej sprawie gmina nie będzie uczestnikiem postępowania, choć nie jest to wykluczone, jeśli przebieg drogi koniecznej mógłby zostać ustalony przez należące do niej nieruchomości. Wnioskodawcą z kolei będzie Pan, do wniosku należy dołączyć jego odpisy dla wszystkich uczestników. Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej (art. 626 § 1 Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowadzenie tego dowodu z innych przyczyn nie jest konieczne (art. 626 § 2 W postanowieniu sąd oznaczy też wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej, płatne jednorazowo lub ratalnie, chyba że właściciele nieruchomości, przez które droga konieczna będzie przeprowadzona, zgodzą się na nieodpłatne ustanowienie tej służebności na Pańską rzecz. Dostęp do własnej nieruchomości Do zakresu działania gminy, na podstawie przepisu art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 ze zm.), należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. Gmina jest powołana do zaspokajania zbiorowych potrzeb wspólnoty mieszkańców, są to jej zadania własne. W szczególności zaś zadania własne obejmują sprawy z zakresu gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego (art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o samorządzie gminnym). W Pańskim interesie leży ustawiczne przypominanie organowi wykonawczemu gminy (wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta) o potrzebie naprawy gminnej, nawet polnej drogi, zniszczonej podczas powodzi, tym bardziej że jej prawidłowy stan warunkuje dojazd do Pańskiej nieruchomości. Proszę zauważyć, że wszelkie inwestycje w gminie muszą znajdować odzwierciedlenie w planie dochodów i wydatków, a więc w budżecie gminy. Jesienią jednostki samorządu terytorialnego, w tym gminy, przystępują do intensywnych prac nad własnymi budżetami, stąd optymalnie byłoby, gdyby już teraz*, a najpóźniej w sierpniu, złożył Pan pismo w swojej sprawie, za potwierdzeniem przyjęcia i oznaczeniem daty na pozostawionej dla siebie kopii. Wyrażenie oficjalnego stanowiska na piśmie, adresowanym do wójta (burmistrza, prezydenta miasta), nawet kilkakrotnie, z powołaniem się na podstawę prawną, jaką przedstawiłam Panu wyżej, pozwoli zasadnie oczekiwać, że gmina nie zbagatelizuje problemu, odsyłając Pana na drogę sądową. Jeśli udałoby się Panu porozumieć z sąsiadem, aby nie czynił na razie przeszkód w nieformalnym korzystaniu ze swojej nieruchomości, pomimo braku ustanowionej służebności drogi koniecznej, może Pan czasowo wstrzymać się ze złożeniem wniosku do sądu w tej sprawie. Być może wcześniej uda się gminie wygospodarować pewną pulę środków (zapewne niezbyt znaczną w stosunku do jej budżetu), aby pozytywnie załatwić sprawę mieszkańca w tak istotnej dla niego dziedzinie, jak dostęp do własnej nieruchomości, i naprawić zniszczoną drogę lokalną. *Stan prawny z dnia r. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼

Sam wniosek może być złożony w każdym momencie toczącego się postępowania. Nie ma również przeszkód, by wniosek o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego został zgłoszony do sądu zanim jeszcze zostanie wniesiony pozew. Wniosek o ustanowienie adwokata (radcy prawnego) można złożyć jeszcze przed wytoczeniem sprawy.

Jeżeli działka nie ma połączenia z drogą, konieczny będzie przejazd przez działkę sąsiednią. Jeśli nie ma zgody właściciela sąsiedniej nieruchomości konieczny będzie wniosek o ustanowienie drogi koniecznej. UWAGA: instytucja drogi koniecznej, w orzecznictwie Sądu Najwyższego rozciąga się też na instalację elektryczną, telefoniczną i wodociągową tj. udostępnienie terenu celem podciągnięcia ww. trudności: średni - wysokiKoszt: ok. 800 złotychWymagane dokumenty: projekt wytyczenia drogi przez działkę sąsiadującą, sporządzony przez geodetę. Krok 1: ustanawiamy służebność w umowie sprzedaży nieruchomości Oglądając nieruchomość, którą zamierzamy kupić, warto zwrócić uwagę na to, czy działka ma dostęp do drogi publicznej. Jeśli nie, a w planach mamy zamiar tam się tam osiedlić, zwróćmy uwagę czy okoliczna działka/działki, nie należy do osoby sprzedającej nam nieruchomość (np. nasza działka powstała w wyniku wydzielenia z większej działki).Jeśli tak, możemy uzależnić kupienie działki od ustanowienia służebności drogi koniecznej na okolicznych działkach. Umieszczenie drogi koniecznej w tym samym akcie notarialnym co sprzedaż nieruchomości pozwoli na zmniejszenie kosztów. Krok 2: mediacja z sąsiadamiDrogę konieczną można ustanowić polubownie z sąsiadami. Do tego celu konieczne będzie sporządzenie aktu notarialnego, w którym właściciele nieruchomości, w zamian za ustanowienie drogi otrzymają wynagrodzenie, lub okresowe świadczenia. Trzeba liczyć się z kosztami: aktu notarialnego i np. utwardzenia i wytyczenia drogi. Sąsiedzi mogą również po prostu nie zgodzić się ustanowienie służebności, bo obciąży ona ich nieruchomość, zostanie wpisana do księgi wieczystej, może wpłynąć na wartość nieruchomości. Służebność jest generalnie zdecydowanie bardziej w naszym Sprawy o dział spadku Krok 3: kierujemy sprawę do sąduJeżeli powyższe sposoby nie okażą się skuteczne lub będą niemożliwe koniecznością może być skierowanie sprawy do Wydziału Cywilnego Sądu Rejonowego w okręgu, którego znajduje się nasza nieruchomość (jest to zazwyczaj sąd znajdujący się w miejscowości położenia nieruchomości lub najbliżej niej; właściwy wydział ustalimy telefonicznie). Krok 4: piszemy wniosekZobacz również: Jak sporządzać pisma procesoweSąd: Sąd Rejonowy właściwy miejscowo dla nieruchomości;Uczestnicy: wszyscy właściciele nieruchomości, przez które ma przechodzić droga;Tytuł: Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej; Żądania wniosku: Wnosimy o obciążenie służbnością drogi koniecznej działki (działek) o nr działki, arkusz mapy, zlokalizowanej w …. O numerze KW, na rzecz nieruchomości o nr działki, arkuszu mapy, zlokalizowanej w ... o numerze KW .......zgodnie z załączonym Następnie pokrótce opisujemy stan faktyczny: przedstawiamy sytuację, opisujemy, iż np. nie udało się rozwiązać sprawy w sposób polubowny, a brak drogi koniecznej uniemożliwia korzystanie z działki, czy np. uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy. Możemy również wskazać wysokość lub formę wynagrodzenia za korzystanie z gruntu sąsiedniego. Jeśli uczestnik/ uczestnicy nie zgodzą się, wynagrodzenie wyznaczy sąd, opierając się o charakter wzajemnych stosunków, oraz możliwości ekonomiczne wnoszącego o można domagać się ustanowienia drogi koniecznej, nawet jeśli istnieje połączenie z drogą publiczną, które jest jednak w oczywisty sposób nadmiernie wniosku musimy załączyć: opłatę sądową w wysokości 200 zł, plan wytyczenia drogi sporządzony na fragmencie mapy sytuacyjnej przez geodetę (projekt musi być jak najmniej uciążliwy dla działek obciążanych służebnością), udowodnienie tytułu prawnego do działki: np. akt notarialny, wyrok sądu, czy odpis z księgi wieczystej. Krok 5: w sądzieW trakcie postępowania sąd wezwie poza nami, również właścicieli działek, przez które przebiegać będzie droga (jeśli się nie stawią, zrobią to na własne ryzyko). Możemy się więc spodziewać tego, że konflikt sąsiedzki przeniesie się na salę sądową. Aby uzasadnić nasz wniosek, możemy wnieść o dokonanie oględzin działek przez sędziego rozpatrującego naszą sprawę. W trakcie postępowania będziemy musieli bronić naszej racji i co do zasady udowodnić, iż nie ma innej drogi dojazdowej do działki, lub istniejąca nie nadaje się do efektywnego korzystania z nieruchomości, a wskazana przez nas trasa jest najmniej uciążliwą z możliwych do wytyczenia. Krok 6: księga wieczystaPosiadając prawomocne postanowienie o ustanowieniu drogi koniecznej przez określoną działkę, możemy dokonać wpisu służebności do księgi wieczystej nieruchomości obciążonej, bez udziału właściciela nieruchomości. Koszt - 200 złotych. Uwagi ogólne: służebność drogi koniecznej może służyć nie tylko przeprowadzeniu „drogi” ale także mediów. służebność drogi koniecznej można znieść: sądowo i umownie (w formie aktu notarialnego) jeżeli miną przesłanki jej utworzenia. służebność można również zmienić: rozszerzyć i zwężać jej zakres (w przypadku zmiany potrzeb).Zobacz: Wzory pozwów

Zdaniem Sądu Najwyższego, “gdy dostęp do drogi publicznej jest nieodpowiedni, regułą powinno być przystosowanie go do użytku, a nie ustanowienie służebności drogi koniecznej innym szlakiem, chyba że przystosowanie takie byłoby niemożliwe lub wymagałoby niewspółmiernych i nieopłacalnych nakładów” (postanowienie Sądu

W sprawie o ustanowienie drogi koniecznej wnioskodawca, którego nieruchomość nie ma dostępu do drogi publicznej, może domagać się przez sąd udzielenia zabezpieczenia poprzez zakazanie właścicielom nieruchomości, przez którą ma przebiegać droga konieczna, stawiania zapór drogowych i prowadzenia robót uniemożliwiających wnioskodawcy korzystanie z przejazdu i przechodu. Podstawę prawną do żądania zabezpieczenia roszczenia o ustanowienie drogi koniecznej stanowią art. 730 i 7301 Kodeksu postępowania cywilnego. Art. 730 mówi, iż „w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Sąd może udzielić zabezpieczenia przed wszczęciem postępowania lub w jego toku”. Zgodnie z art. 7301 „udzielenia zabezpieczenia może żądać każda strona lub uczestnik postępowania, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie”. Inaczej mówiąc, w celu zapobiegnięcia prowadzeniu robót przez sąsiada na działce, na której miałaby przebiegać droga do Pańskiej nieruchomości, może Pan wystąpić do sądu o zabezpieczenie roszczenia poprzez nakazanie sąsiadowi zaprzestania prowadzenia robót. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien spełniać wszelkie wymogi stawiane pismu procesowemu, a więc: Oznaczenie sądu, do którego jest skierowany – sąd rejonowy właściwy ze względu na położenie nieruchomości, na której ma przebiegać droga konieczna. Oznaczenie, iż jest to wniosek o udzielenie zabezpieczenia. Wskazanie stron postępowania. Wskazanie, iż domaga się Pan udzielenia zabezpieczenia wraz z dowodami na poparcie swojego wniosku, poprzez uprawdopodobnienie istnienia roszczenia i wykazanie istnienia interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. We wniosku należy wskazać iż prowadzone jest postępowanie w sprawie ustanowienia drogi koniecznej oraz iż sąsiad prowadzi roboty polegające na ... (opis robót, można zrobić zdjęcia) które uniemożliwią zrealizowanie Pańskiego roszczenia. Wskazanie sposobu zabezpieczenia, tj. nakazanie przez sąd zaprzestania prowadzenia robót do momentu zakończenia postępowania o ustanowienia drogi koniecznej. Wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien zostać rozpoznany przez sąd bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie tygodnia od dnia jego wpływu do sądu. Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .

przez wymienione drogi wewnętrzne i chodniki, które pozostają w użytkowaniu wieczystym uczestniczki. Uwzględniając powyższe uznał, że wnioskodawcom nie przysługuje roszczenie o ustanowienie drogi koniecznej, a zatem ich wniosek podlegał oddaleniu. Wskazał, że uprawnienie do ustanowienia drogi koniecznej

Potrzeba ustanowienia służebności drogi koniecznej ma miejsce wówczas, gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich. Dostęp do drogi publicznej musi być taki, by pozwolić właścicielowi korzystać z całej nieruchomości zgodnie z jej przeznaczeniem. Gruntami sąsiednimi są nie tylko grunty pozostające w fizycznej styczności z nieruchomością, na potrzeby której służebność drogi koniecznej zostaje ustanowiona. Gruntami sąsiednimi są także grunty tak względem tej nieruchomości usytuowane, że zachodzi gospodarcza konieczność przeprowadzenia przez nie dojazdu do drogi publicznej lub do budynków wskazują autorzy procedury Ustanowienie służebności drogi koniecznej, podstawą służebności drogi koniecznej może być:umowa,orzeczenie sądu,zasiedzenie,decyzja postępowania sądowegoW postępowaniu sądowym legitymowany do żądania ustanowienia służebności drogi koniecznej jest przede wszystkim:właściciel nieruchomości, która nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich (współwłaściciel – w braku sprzeciwu innych współwłaścicieli reprezentujących większość udziałów we współwłasności) alboposiadacz samoistny takiej nieruchomości, przy czym posiadacz samoistny może żądać jedynie ustanowienia służebności osobistej, a nie gruntowej i to dopiero wtedy, gdy właściciel nieruchomości nie chce lub nie może wystąpić o ustanowienie gruntowej służebności drogi koniecznej na podstawie art. 145 służebności drogi koniecznej może żądać także użytkownik wieczysty dowodu z opinii biegłegoJak wskazano w ww. procedurze, w postępowaniu o ustanowienie drogi koniecznej istotny jest dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji i przebiegu drogi koniecznej w tym zakresie wymaga wiadomości specjalnych, którymi sąd nie dysponuje. Przebieg służebności drogi koniecznej musi być bowiem oznaczony na mapie geodezyjnej sporządzonej według reguł obowiązujących przy oznaczaniu nieruchomości w księgach wieczystych, opatrzonej klauzulą właściwego organu do spraw ewidencji gruntów i budynków, stwierdzającą, że mapa jest przeznaczona do dokonania wpisu w księdze wieczystej. Mapa taka stanowić będzie integralną część postanowienia co do istoty sprawy ustanawiającego służebność drogi zgromadzony w sprawie materiał sąd w postanowieniu dopuszczającym dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu geodezji i kartografii nakazać może przedstawienie w opinii wariantów przebiegu drogi koniecznej, aby następnie na etapie orzekania, kierując się przesłankami z art. 145 dokonać wyboru właściwego wynagrodzeniaAutorzy procedury wskazują, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej może mieć charakter świadczeń okresowych. Takie świadczenia nie mogą obejmować okresu sprzed ustanowienia nieruchomości obciążonej przysługuje wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej, chociażby nie poniósł z tego tytułu żadnej szkody. Jeżeli jednak szkodę taką poniósł, jest obowiązany wykazać jej wynagrodzenia za ustanowienie służebności drogi koniecznej nie podlega obniżeniu na tej podstawie, że potrzeba ustanowienia tej służebności jest następstwem podziału nieruchomości dotychczas stanowiącej współwłasność właścicieli nieruchomości obciążonej i drogę konieczną, sąd w szczególnie uzasadnionych wypadkach, ze względu na niewielki obszar nieruchomości obciążonej i konfigurację obu nieruchomości, może zamiast wynagrodzenia pieniężnego ustanowić służebność gruntową na nieruchomości wnioskodawcy, polegającą na korzystaniu z przygranicznego pasa gruntu tej nieruchomości na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości obciążonej drogą konieczną, jeżeli odpowiada to interesowi więcej informacji na temat przebiegu postępowania sądowego, można znaleźć we wspomnianej procedurze: Ustanowienie służebności drogi chcesz wiedzieć więcej na temat samych procedur, zobacz krótki film opisujący tę kategorię Kowalskiproduct manager Działu Legal

Wnioskodawca H. P. w ostatecznie sprecyzowanym wniosku na rozprawie w dniu 22.03.2017r. wniósł o ustanowienie służebności drogi koniecznej na rzecz działki ewidencyjnej nr () położonej w D. po działce ewidencyjnej nr () szlakiem o szerokości 3,6m zgodnie z wariantem 1 opinii biegłego geodety H. Z. z dn. 21.05.2016r. i Tytuł: Sąd Okręgowy w Gliwicach z 2016-01-27 Data orzeczenia: 27 stycznia 2016 Data publikacji: 16 października 2017 Data uprawomocnienia: 27 stycznia 2016 Sygnatura: III Ca 1314/15 Sąd: Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział: III Wydział Cywilny Odwoławczy Przewodniczący: Teresa Kołeczko-Wacławik Sędziowie: Roman Troll Magdalena Balion-Hajduk Protokolant: Monika Piasecka Hasła tematyczne: Służebność Drogi Koniecznej Podstawa prawna: art. 145 Sygn. akt III Ca 1314/15 POSTANOWIENIE Dnia 27 stycznia 2016 r. Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie: Przewodniczący - Sędzia SO Teresa Kołeczko - Wacławik Sędziowie: SO Magdalena Balion - Hajduk (spr.) SR (del.) Roman Troll Protokolant Monika Piasecka po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2016 r. na rozprawie sprawy z wniosku A. C. z udziałem Gminy G. i (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. o ustanowienie drogi koniecznej na skutek apelacji uczestniczki postępowania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. od postanowienia Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 17 marca 2015 r., sygn. akt I Ns 2824/12 postanawia: 1. zmienić zaskarżone postanowienie w punkcie 1 o tyle tylko, że ustalić jednorazowe wynagrodzenie w wysokości zł (dwanaście tysięcy trzysta dziesięć złotych); 2. oddalić apelację w pozostałym zakresie; 3. zasądzić od uczestniczki postępowania (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w G. na rzecz wnioskodawczyni kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego. SSR (del.) Roman Troll SSO Teresa Kołeczko-Wacławik SSO Magdalena Balion-Hajduk Sygn. akt III Ca 1314/15 UZASADNIENIE Zaskarżonym postanowieniem z dnia 17 marca 2015 roku Sąd Rejonowy w Gliwicach, postanowił ustanowić na prawie własności nieruchomości położonej w G. obręb O. P., dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą nr (...), obejmującej działkę nr (...), służebność przechodu i przejazdu na całej długości działki pasem o szerokości 3,5 m zgodnie z opinią biegłego geodety K. P. z dnia 19 czerwca 2014 roku, stanowiącej integralną część niniejszego postanowienia, na rzecz każdoczesnego właściciela nieruchomości wpisanej do księgi wieczystej (...), obejmującej działkę nr (...), za miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 51,29 złotych, płatnym w terminie do dnia 10. każdego miesiąca oraz orzekł o kosztach postępowania. Sąd Rejonowy ustalił, że nieruchomość położona w G. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...), stanowi własność wnioskodawczyni A. C.. Wcześniej stanowiła własność rodziców wnioskodawczyni. Nieruchomość ta zabudowana jest domem mieszkalnym i budynkami gospodarczymi. Z nieruchomością tą sąsiaduje z jednej strony (od strony zachodniej) działka nr (...), z następnej strony (od północy) działka nr (...), która dochodzi do ul. (...) i z kolejnej (od wschodu) działka nr (...). Po południowej stronie nieruchomości znajdują się dwie położone obok siebie nieruchomości, a to działka nr (...), których obecnym właścicielem jest Gmina G.. Uczestnik postępowania (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w G. jest właścicielem kilkunastu nieruchomości gruntowych położonych w G. w rejonie ulicy (...), w tym nieruchomości, obejmującej działkę nr (...), położoną w G., obręb O. P., dla której Sąd Rejonowy w Gliwicach prowadzi księgę wieczystą KW nr (...). Nieruchomość ta graniczy od strony południowej z działkami gminnymi nr (...) , działka Spółki stanowi jakby „przedłużenie” działek należących do Gminy. Natomiast na południe od działki nr (...) położone są działki gminne, a to działka nr (...) i działka nr (...), które bezpośrednio prowadzą do ul. (...). Wzdłuż działki nr (...), po jej obu stronach położone są inne nieruchomości należące do (...) Sp. z Do działek nr (...) dochodzi zakupiona przez Gminę G. działka nr (...), która przechodzi następnie w działkę gminną nr (...), a dalej działką gminną nr (...) prowadzi do ul. (...). Należąca do wnioskodawczyni nieruchomość aktualnie nie posiada odpowiedniego dostępu do drogi publicznej. Dojazd do należącej do wnioskodawczyni nieruchomości odbywał się od strony ul. (...) poprzez działki gminne (nr(...)) i działkę (...) Sp. z o nr (...), na których została utworzona „droga”. (...) ta jest w części wyasfaltowana, zaś w części była kiedyś również utwardzona płytami betonowymi, które zostały usunięte przez uczestnika postępowania. Taki sposób dojazdu miał miejsce jeszcze w okresie przedwojennym. Budynek mieszkalny i ogrodzenie na nieruchomości wnioskodawczyni zostały wybudowane z uwzględnieniem takiego dojazdu. Na owej „drodze” znajduje się szlaban, przy czym w związku z prowadzonymi przez nabywców działek inwestycjami jest on stale podniesiony. Od strony wschodniej działka nr (...) nie ma dostępu do drogi publicznej. Za nieruchomością wnioskodawczyni znajdują się ogródki działkowe, a dalej poligon. Tereny prowadzące od strony działki wnioskodawczyni do poligonu stanowią drogę polną, po której nie ma możliwości, aby przejechało auto osobowe. Od działki nr (...) do drogi położonej wzdłuż poligonu jest odległość około 500 m. Natomiast sama droga wzdłuż poligonu, prowadzi do ul. (...) dołom, jest to droga utwardzona, z licznymi dziurami. Brak jest również dostępu dla nieruchomości wnioskodawczyni od strony północnej, tj. od ulicy (...). Działka nr (...) jest w całości ogrodzona, a sam teren jest zabudowany i nie jest możliwy przez niego przejazd do działki nr (...), stanowiącej własność Gminy i prowadzącej bezpośrednio do ul. (...). Brak jest możliwości przejazdu po działkach nr (...), bowiem stanowią one pola i ogródki domków bliźniaków. Wzdłuż granicy tych dwóch działek nie ma drogi, jest jedynie grobla. Na stanowiących własność Gminy G. działkach nr (...) w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miasta zlokalizowano drogę. Przy czym w najbliższych latach nie jest planowana przez Gminę budowa drogi na tym terenie. Aktualnie działka nr (...) to droga polna. Aby zjechać z niej na działkę nr (...) należy przejechać przez wysokie zarośla ok. 5 m. Następnie drogą nieutwardzoną, grząską po działce nr (...). Dwie ostatnie działki nie są utwardzone, są rozjechane ciężkim sprzętem. Działka nr (...) nie jest przejezdna dla samochodów osobowych od ul. (...) do działki nr (...). Uczestnik postępowania (...) Sp. z planuje przeprowadzić określone inwestycje na należących do niej gruntach – zamierza wybudować osiedle zamknięte na terenach zlokalizowanych w rejonie ul. (...) w G.. Osiedle ma zaczynać się na wysokości działki nr (...), znajdującej się w połowie działki nr (...). Na działce nr (...) będzie zlokalizowany żłobek, zaś na położonej w pobliżu (mniej więcej na wysokości działki nr (...)) działce nr (...) zostanie wybudowany budynek wielorodzinny. Część z działek położonych po południowej stronie, wzdłuż działek nr (...), zostało przeznaczonych przez Spółkę do sprzedaży dla osób prywatnych (działki nr (...) zostały już sprzedane, a działki nr (...) są zarezerwowane). Na części działek Spółka chce dalej sama budować (na działkach nr (...)). Tereny zakupione przez osoby prywatne mając zostać osobno ogrodzone. Dojazd do działek należących do Spółki oraz zakupionych od niej ma się odbywać po działce nr (...). Wszyscy nabywcy działek mają mieć ustanowioną służebność drogi koniecznej po działce nr (...), ceny działek uwzględniają przejazd po tym terenie. Służebność drogi koniecznej obciążać będzie działkę nr (...) pasem gruntu o szerokości 3,5 metra i długości 205 metrów, tj. powierzchnię 717 m2. Jednorazowe wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogi koniecznej Sąd określił na zł, zaś płatne miesięcznie na 51,29 zł. Sąd Rejonowy w oparciu o art. 145 uznał, że wniosek zasługiwał na uwzględnienie. Opisana we wniosku nieruchomość aktualnie nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej, co Sąd ustalił nie tylko w oparciu o zeznania świadków i uczestników, ale także w oparciu o dowód z oględzin. Ponadto Gmina G. podjęła pewne czynności mające na celu zapewnienie odpowiedniej infrastruktury drogowej na tym obszarze (wykupiła działki nr (...)), jednakże na chwilę obecną nie wiadomo kiedy, w jakim czasie owa inwestycja zostanie zrealizowana. Bowiem z treści pism Gminy i urzędów wynika, że aktualnie nie jest określony w planach nawet przybliżony czas dla prac w tym zakresie. Uczestnik postępowania (...) Sp. z wskazywał, że uwzględnienie wniosku negatywnie wpłynie na inwestycje - budowę osiedla zamkniętego. Sąd pierwszej instancji wskazał, że wniosek dotyczy tylko jednej nieruchomości władnącej - nieruchomości wnioskodawczyni, która nie prowadzi działalności gospodarczej, a nie większej liczby użytkowników. Z działki uczestnika jako drogi będą korzystać i już korzystają właściciele innych nieruchomości zlokalizowanych na tym terenie. Zresztą sama uczestniczka zdecydowała się przeznaczyć swoje grunty pod zabudowę wielorodzinną, mieszkaniową oraz na sprzedaż dla osób indywidualnych poszczególnych działek. Wszyscy nabywcy działek mają ustanowione służebności gruntowe po działce nr (...). Sąd Rejonowy uznał, że zaproponowany przez wnioskodawczynię dostęp do nieruchomości przebiegający przez działkę nr (...) faktycznie jest jedynym możliwym sposobem dostępu do jej nieruchomości w pełni odpowiadającym warunkom z art. 145 § 2 i 3 Z jednej strony tak określone przeprowadzenie drogi koniecznej uwzględnienia potrzeby nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej – umożliwia bowiem swobodne wejście, wjazd i wyjazd na działki, z drugiej zaś – następuje z najmniejszym obciążeniem gruntu przez które droga ma prowadzić oraz uwzględnia interes społeczno - gospodarczy. Wysokość wynagrodzenia Sąd ustalił na podstawie opinii biegłego sądowego, który wyliczył je na kwotę 51,29 zł miesięcznie. W apelacji uczestnik postępowania (...) Sp. z zarzucił : - naruszenie prawa materialnego - art. 145 w zakresie w jakim sąd uznał istnienie przesłanek warunkujących ustanowienie służebności drogi koniecznej - oraz naruszenie istotnych przepisów postępowania mające wpływ na wynik sprawy, w szczególności naruszenie art. 233 § 1 poprzez dokonanie ustaleń stanu faktycznego z przekroczeniem granic swobodnej oceny dowodów polegające na przyjęciu, iż nieruchomość wnioskodawczyni nie ma odpowiedniego dostępu do drogi, brak jest innych dróg dojazdu aniżeli po działce uczestnika. Ustalenie to zostaje sprzeczności z dowodem z oględzin oraz dalszymi ustaleniami Sądu, z których wynika, że sąd dostrzegł fakt, iż do nieruchomości wnioskodawczyni prowadzi także inna droga dojazdowa – którą cechują okoliczności jak znaczna odległość, uciążliwość, niedostosowanie do przejazdu samochodem, a także na przyjęciu, iż wskazany przez biegłego sądowego przebieg drogi koniecznej następuje z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które ma prowadzić, podczas gdy opinia biegłego sądowego nie zawiera żadnych argumentów za tym przemawiających, nie wskazuje na żadne okoliczności, które kształtować mogłyby taką ocenę w świetle jego wyjaśnień, iż nie badał innego wariantu, przez przyjęcie, iż wartość wynagrodzenia tytułem ustanowienia służebności drogi koniecznej stanowi wskazana przez biegłego kwota miesięczna i jest to ekwiwalent ingerencji w prawo własności uczestnika, podczas gdy biegły nie dokonał tych obliczeń przy zastosowaniu obowiązujących reguł, w nie wskazał co obejmuje ta kwota i czy obejmuje też wynagrodzenie tytułem naprawienia szkody powstałej na skutek ograniczenia prawa własności, czy obejmuje koszty utrzymania drogi przez właściciela nieruchomości władnącej, obliczenie przez biegłego wartości rynkowej drogi o dowolnie przyjęty współczynnik K nie przedstawia faktycznej wartości ustanowionej służebności, biegły nie wskazał takich składników jak kosztów wybudowania drogi i ogrodzenia, nie doliczył ich do wynagrodzenia i nie wyszczególnił, - zarzucił także naruszenie art. 227 w związku z art. 217 przez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii kolejnego biegłego z zakresu geodezji na okoliczność możliwych dróg dojazdowych do nieruchomości wnioskodawczyni, a więc przez stanowiącą własność gminy działkę nr (...) wskazaną w zleceniu do biegłego, lecz z jej drugiej strony, od strony ogródków działkowych, w opinii uzupełniającej biegły oświadczył, że nie badał tej drogi, przez nieprzeprowadzenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu szacowania nieruchomości na okoliczność wysokości wynagrodzenia należnego za ustanowienie służebności wobec podniesionych zastrzeżeń co do metody szacowania przyjętej przez biegłego oraz popełnionych błędów polegających na niezaliczeniu do wartości służebności kosztów dodatkowych jak koszty wybudowania dróg dojazdowych i ogrodzeń, także nieprzeprowadzenie dowodu zeznań świadków H. S. i S. N. oraz naruszenie art. 321 przez zasądzenie wynagrodzenia za ustanowienie służebności miesięcznie, mimo że we wniosku zawarte jest żądanie zasądzenia wynagrodzenia jednorazowego. Wnioskodawczyni wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego. Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Apelacja w znacznej mierze nie odniosła skutku. Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne Sądu I instancji oraz podstawę prawną rozstrzygnięcia i unikając zbędnych powtórzeń przyjmuje je za własne. Sąd wbrew zarzutom apelacji rozważył całość zgromadzonego w toku postępowania materiału dowodowego i dokonując jego oceny nie przekroczył granic swobodnej oceny dowodów. Nieuzasadniony jest zarzut naruszenia art. 321 ponieważ wnioskodawczyni we wniosku zgłosiła żądanie dotyczące wynagrodzenia jednorazowego za ustanowienie służebności, jednakże w toku dalszego postępowania na rozprawie w dniu 17 marca 2015 roku złożyła wniosek o ustalenie wynagrodzenia miesięcznego. Jeśli chodzi o zarzut niedopuszczenia dowodu z opinii kolejnego biegłego geodety wskazać należy, że Sąd Rejonowy wniosek ten oddalił na rozprawie w dniu 13 stycznia 2015 roku, na której obecny był pełnomocnika uczestnika. Na rozprawie tej nie zostały zgłoszone zastrzeżenia do protokołu rozprawy na mocy art. 162 a zatem uczestnik utracił prawo powoływania się na ten zarzut w toku dalszego postępowania. Na tej samej rozprawie Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu zeznań świadków i również co do tego postanowienia dowodowego nie zostały zgłoszone na rozprawie zastrzeżenia. Pełnomocnik uczestnika takie zastrzeżenia złożył dopiero w piśmie procesowym z dnia 2 lutego 2015 roku, jednakże w świetle regulacji art. 162 zastrzeżenia do protokołu można złożyć w toku posiedzenia, a jeżeli strony nie były obecne na najbliższym posiedzeniu. W niniejszej sprawie pełnomocnik uczestnika był obecny na rozprawie, zatem był to ostateczny termin do złożenia takich zastrzeżeń. Sąd Rejonowy na kolejnym posiedzeniu, które miało miejsce w 17 marca 2015 roku oddalił również wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości. Sąd Rejonowy przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości, przeprowadził też na opinię ustną uzupełniającą, w której biegły odpowiedział na postawione przez sąd oraz uczestników pytania. Uznał, że opinia główna jak i opinia uzupełniająca wyjaśniła wszelkie wątpliwości w sprawie, ceny nieruchomości wybranych przez biegłego jako reprezentatywne nie były niższe od cen osiąganych przez uczestnika przy sprzedaży jego nieruchomości. Biegły uwzględnił aż 20 różnych nieruchomości, gdzie ceny za 1 m 2 gruntu wynosiły od 113,58 zł do 258,59 zł za 1 m 2. Ponadto z dokumentów zawartych w aktach księgi wieczystej wynika, że uczestnik zbył nieruchomość w cenie 196,80 zł za 1m 2, zaś służebność drogi koniecznej po działce nr (...) została ustanowiona na rzecz tego nabywcy nieodpłatnie. Odnosząc się w do pozostałych zarzutów, to wskazać należy, iż zarzut nieuwzględnienia przez biegłego kosztów dodatkowych jak wybudowanie drogi dojazdowej i ogrodzeń nie były w ogóle w toku postępowania podnoszone przez skarżącego. Uczestnik też nie wskazywał, że takie koszty poniósł czy będzie musiał ponieść, nie przedstawiał żadnych kwot, które należałoby uwzględnić. Ponadto stoi do sprzeczności z faktem, iż wobec nabywców nieruchomości, którym sprzedawał działki, ustanawiał służebność drogi koniecznej po tej samej działce, na której Sąd ustanowił drogę konieczną , to jest przez działkę numer (...) nieodpłatnie. Dalej podnieść należy, iż biegły geodeta sporządził opinię zgodnie ze zleceniem Sądu. Sąd nie przedstawił w zleceniu biegłemu konieczności wytyczenia drogi koniecznej w oparciu o kilka wariantów, ponieważ z protokołu oględzin wynikało, iż taki przebieg drogi koniecznej przez działkę nr (...) do ulicy (...) jest jedynym możliwym przebiegiem tej drogi zgodnie z zasadami logiki, uwzględniając ukształtowanie terenu, a przede wszystkim uwzględniając dyrektywy zawarte w art. 145 § 1 i 2 oraz § 3 art. 145 zgodnie z którym przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno – gospodarczy. Jak wynika z akt sprawy teren po którym przeprowadzono szlak drogi koniecznej biegnie drogą częściowo asfaltową, drogą wykorzystywaną celem dojazdu do innych nieruchomości. Okoliczność, że uczestnik zamierza tam urządzić zamknięte osiedle nie może pozbawiać wnioskodawczyni dostępu drogi publicznej. Problem zresztą łatwo daje się rozwiązać przez udostępnienie wnioskodawczyni klucza bądź pilota do otwierania bramy wjazdowej, z której będą korzystać pozostali użytkownicy istniejącej już w terenie drogi dojazdowej. Zgodnie z art. 145 § 2 przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. W niniejszej sprawie droga służebna została ustanowiona przez szlak, który w terenie już istnieje, jest to droga w pełni przejezdna, już urządzona i na co wskazywał biegły przeznaczona jako droga dojazdowa do nieruchomości wnioskodawczyni. Także administracyjnie przydzielono wnioskodawczyni nieruchomości adres przy ulicy (...). Droga alternatywna, na którą wskazuje uczestnik prowadzi przez tereny wojskowe, zabezpieczone szlabanem, zamknięte podczas ćwiczeń wojska i trudno uznać, iż jest że jest to odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Fakt, że okoliczni mieszkańcy czy właściciele ogródków działkowych z tej drogi czasami korzystają mimo niedogodności w postaci czasowego zamknięcia podczas działań wojskowych, nie może przemawiać za ustanowieniem przez ten teren służebności drogowej bowiem nie będzie to odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Nie jest także możliwe urządzenie drogi koniecznej w poprzez inne nieruchomości należące do Gminy albowiem pomimo iż na działkach nr (...) planowana jest przyszła budowa pasa drogowego, jednakże jak wynika z informacji Zarządu Dróg Miejskich w G. do 2021 roku nie są planowane zadania inwestycyjne budowy tej drogi i nieznane są ramy czasowe w sprawie budowy tej drogi. Należy także zwrócić uwagę, że jak wynika z informacji uczestniczki Gminy G. część działki o nr (...) zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego jest przeznaczona pod drogi publiczne, a zatem nie jest możliwie zagospodarowania jej przez uczestnika na inne cele. W świetle tych ustaleń Sąd Rejonowy prawidłowo podzielił opinię biegłego dotyczącą szacowania nieruchomości, prawidłowo został przyjęty współczynnik współkorzystania K na poziomie 0,1 albowiem właściciel także może korzystać działki tylko w postaci drogi i sam ustanawia w drodze umów notarialnych służebności drogowe tym szlakiem na rzecz nabywców poszczególnych działek, a zatem wszystkie te okoliczności muszą wpływać na wysokość przyznanego wynagrodzenia. Sąd Okręgowy zwraca jednak uwagę, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności koniecznej może mieć charakter świadczeń okresowych, jednakże nie może przenosić wysokości jednorazowego wynagrodzenia. Sąd Rejonowy nie wskazał daty końcowej, do której wnioskodawczyni jest zobowiązana uiszczać miesięczne wynagrodzenie w kwocie 51,29 zł miesięcznie za ustanowienie służebności drogowej. Ponadto kwota ta stanowi bardzo mało realną wartość dla uczestnika i faktycznie uiszczenie wynagrodzenia w takiej kwocie nie rekompensuje ewentualnych kosztów związanych z utrzymaniem drogi, postawieniem ogrodzenia, jeśliby takie koszty powstały, dlatego bardziej racjonalnym i sprawiedliwym jest ustalenie wynagrodzenia jednorazowego, które stanowi realnie odczuwalną wartość. Z tej przyczyny Sąd Okręgowy na mocy art. 386 § 1 w zw. art. 13 § 2 postanowił zmienić zaskarżone w postanowienie w tym zakresie i ustalić wynagrodzenie jednorazowe w kwocie 12 310 zł. W pozostałym zaś zakresie apelacja została oddalona na mocy art. 385 w zw. z art. 13 § 2 O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na mocy art. 520 § 3 zasądzając od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni koszty zastępstwa w postępowaniu odwoławczym w kwocie 120 zł albowiem ich interesy w postępowaniu były sprzeczne.

Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej powinien odpowiadać warunkom pisma procesowego, a także wskazywać wszystkie okoliczności, które uzasadniają jej ustanowienie.

^{Jak zrozumiałam, polubowne czy umowne załatwienie sprawy dostępu samochodem do Pana nieruchomości nie jest możliwe. W takim wypadku rzeczywiście należy rozważyć skierowanie do właściwego sądu wniosku o ustanowienie drogi koniecznej (służebności przejazdu). Niestety takie ustanowienie może nastąpić tylko odpłatnie. Kwestie związane z samą dopuszczalnością żądania przez Pana ustanowienia drogi koniecznej i z postępowaniem w tej sprawie przedstawię poniżej. Zgodnie z art. 140 Kodeksu cywilnego ( „W granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem swego prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy. W tych samych granicach może rozporządzać rzeczą”. Takim właśnie ograniczeniem przewidzianym przez ustawę (jednocześnie też z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego) można ustanowić na nieruchomości służebność. Nie będę w tym miejscu przedstawiać Panu całej teorii związanej ze służebnościami czy rodzajem służebności. Wystarczy wyjaśnić, że według art. 285 § 1 „nieruchomość można obciążyć na rzecz właściciela innej nieruchomości (nieruchomości władnącej) prawem, którego treść polega bądź na tym, że właściciel nieruchomości władnącej może korzystać w oznaczonym zakresie z nieruchomości obciążonej, bądź na tym, że właściciel nieruchomości obciążonej zostaje ograniczony w możności dokonywania w stosunku do niej określonych działań, bądź też na tym, że właścicielowi nieruchomości obciążonej nie wolno wykonywać określonych uprawnień, które mu względem nieruchomości władnącej przysługują na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu własności (służebność gruntowa)”. Przy tym: „służebność gruntowa może mieć jedynie na celu zwiększenie użyteczności nieruchomości władnącej lub jej oznaczonej części” (art. 286 § 2 Jedną właśnie z takich służebności gruntowych jest służebność drogi koniecznej. Uregulowana ona została już w ramach przepisów dotyczących własności nieruchomości, jest ona bowiem bardzo istotna dla skutecznego wykonywania własności. Art. 145 stanowi, że jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między zainteresowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile jest to możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. Ponadto przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. Roszczenie z art. 145 przysługuje właścicielowi, wieczystemu użytkownikowi, właścicielowi nieruchomości gruntowej, ale też budynkowej (tak: Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 26 sierpnia 1980 r., III CR 258/80, OSNCP 1981, nr 7, poz. 128). Nie przysługuje jednak właścicielom odrębnych lokali, ponieważ uregulowanie dostępu do poszczególnych lokali należy do zarządu wspólną nieruchomością. Adresatem roszczenia są właściciele lub użytkownicy wieczyści (orzeczenie SN z 17 stycznia 1974 r., III CRN 316/73, LexPolonica nr 301437, OSNCP 1974, nr 11, poz. 197), przez których nieruchomości może być przeprowadzona droga łącząca nieruchomość pozbawioną dostępu do drogi publicznej z tą drogą, a ponadto samoistni posiadacze nieruchomości, za którymi przemawia domniemanie zgodności posiadania z prawem (art. 341 albo wynikające z wpisu w księdze wieczystej (art. 3 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Aby wystąpić z roszczeniem o ustanowienie służebności drogi koniecznej, należy jednak ustalić pewne okoliczności, które żądanie takie uzasadniają. Chodzi o ustalenie, że nieruchomość władnąca (w przyszłości): „nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej”. Jak wyjaśnia Stanisław Rudnicki, autor komentarza do art 145 ([w:] Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe, Stanisław Rudnicki, Grzegorz Rudnicki, LexisNexis, Warszawa 2011): „Określona w art. 145 służebność drogowa nazwana została »drogą konieczną« (verba legis). Podkreśla to jej charakter jako koniecznego połączenia nieruchomości z drogą publiczną lub z budynkami gospodarskimi należącymi do niej. Droga konieczna powinna zapewnić taki dostęp do drogi zaliczonej na podstawie ustawy z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.) do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych”. W doktrynie uważa się także, że dostęp do takiej drogi musi być możliwy w każdy sposób. „Dostęp oznacza możność dojścia, dojazdu i przepędu zwierząt; droga konieczna powinna zapewniać każdy rodzaj dostępu, czyli likwidować naturalną izolację nieruchomości” (S. Rudnicki). To, czy nieruchomość ma właściwy, dogodny dostęp do drogi publicznej, ustalane jest w toku postępowania o ustanowienie służebności. Na tym tle powstało bardzo bogate i szczegółowe orzecznictwo. SN w orzeczeniu z 29 grudnia 1970 r. (III CRN 412/70, IP 1971, nr 1, poz. 3) wyjaśnił między innymi, że: „W wypadku gdy dostęp istnieje, a chodzi o to, czy jest on nieodpowiedni, uznanie, że nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu, zależy od dwóch przesłanek. Po pierwsze – dostęp może być uznany za nieodpowiedni dopiero w wypadku, w którym suma kosztów wykonania i utrzymywania urządzenia koniecznego do doprowadzenia do stanu odpowiedniego istniejącego dojazdu byłaby znacznie wyższa od uszczerbku nieruchomości, przez które droga konieczna ma prowadzić, polegającego na wyjęciu spod eksploatacji pasa gruntu na tę drogę. Po drugie – na tle ogólnych założeń dotyczących racji bytu instytucji służebności gruntowej – dostęp może być uznany za nieodpowiedni dopiero wtedy, kiedy zwiększenie użyteczności nieruchomości wskutek ustanowienia służebności drogowej przewyższałoby uszczerbek gruntów, przez które droga ma prowadzić”. W Pana przypadku nieruchomość ma dostęp do drogi publicznej za pośrednictwem jedynie chodnika. Domyślam się, że nie ma możliwości wytyczenia przejazdu i przygotowania drogi z wykorzystaniem Pańskich gruntów. Istnieje natomiast dogodna droga dla samochodów na posesji sąsiada, a korzystanie z niej na pewno nie uszczupli praw właściciela w nadmierny sposób, nie będzie też stanowiło nadmiernej uciążliwości. Na pewno natomiast dostęp (przejazd) do Pańskiej posesji w sposób znaczny podwyższy standard Pana nieruchomości i uczyni bardziej komfortowym korzystanie z Pańskiej własności. W takiej sytuacji, w świetle powyższego wyroku, ma Pan pełne prawo żądać ustalenia drogi koniecznej (służebności przejazdu) przez już gotowy dojazd Pańskiego sąsiada. Świetnym przykładem dla Pana (jako że wykorzystuje Pan swoją nieruchomość w celach wypoczynkowych i wynajmu wypoczynkowego) jest wyrok SN z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt II CSK 421/06). Sąd wyjaśnił w nim, że uzasadnione jest żądanie ustanowienia drogi koniecznej zapewniającej dostęp do promenady nadmorskiej dla letników korzystających z pensjonatu położonego na nieruchomości mającej dostęp do drogi publicznej, ale niedający odpowiedniego dostępu do nadmorskiej promenady. Może być Pan zdziwiony tym, że podaję akurat taki przykład, jednak w mojej ocenie orzeczenie to wskazuje kierunek, w jakim będą podążać sądy powszechne (w tym także może ten, który będzie orzekał w Pana sprawie). Chodzi o celowość dojazdu, dostępu do miejsca, które czyni z nieruchomości podmiot do użytku w celu, w jakim została zakupiona. Ustanowienie służebności drogi koniecznej musi nastąpić za wynagrodzeniem. Stanowi ono świadczenie ekwiwalentne, pełni więc funkcję ceny i ma charakter obligacji realnej, obowiązek bowiem jego uiszczenia wynika ze stosunku prawnorzeczowego, jakim jest ustanowienie ograniczonego prawa rzeczowego. Wynagrodzenie należy się za samo ustanowienie służebności drogowej i jest niezależne od szkody właściciela nieruchomości obciążonej, jeżeli zaś właściciel poniesie na skutek ustanowienia służebności drogi koniecznej szkodę, to obowiązany jest wykazać jej wysokość (tak: SN w orzeczeniu z 8 maja 2000 r., V CKN 43/00, LexPolonica nr 346026, OSNC 2000, nr 11, poz. 206). Sąd, ustanawiając służebność, orzeka o wynagrodzeniu z urzędu, niezależnie od wniosku właściciela nieruchomości służebnej, chyba że uprawniony zrzekł się wynagrodzenia. Jak podaje Stanisław Rudnicki w cytowanym już tutaj komentarzu: „Wynagrodzenie powinno być określone jako świadczenie jednorazowe, jednakże orzecznictwo Sądu Najwyższego – aprobowane przez część doktryny – dopuszcza możliwość określenia wynagrodzenia w formie świadczeń okresowych (orzeczenia SN: z 17 stycznia 1969 r., III CRN 379/68, LexPolonica nr 296350, OSNCP 1969, nr 12, poz. 223; z 15 września 1986 r., III CZP 43/86, LexPolonica nr 356275, OSNCP 1987, nr 2, poz. 7), które w razie zmiany stosunków mogą być zmienione (art. 907 § 2 – orzeczenie SN z 8 września 1988 r., III CZP 76/88, LexPolonica nr 302175, OSNCP 1989, nr 11, poz. 182)”. Sprawę ustalenia wysokości tego wynagrodzenia doskonale przedstawił cytowany już przeze mnie Stanisław Rudnicki: „Wynagrodzenie za ustanowienie służebności drogowej ustala się według cen rynkowych; nie ma żadnych ustawowych wskazówek, jak należy określić jego podstawę. W piśmiennictwie wysuwane są różne propozycje, nie może bowiem być jednolitej zasady dla niemożliwych do przewidzenia stanów faktycznych. Jako kryteria pomocnicze wchodzą w rachubę: szczególne zwiększenie wartości nieruchomości władnącej, obniżenie wartości nieruchomości służebnej, którego źródłem jest uzyskanie przez nią prawnie gwarantowanego dostępu do drogi publicznej lub budynków gospodarskich, a wreszcie straty poniesione przez właściciela nieruchomości obciążonej, np. w postaci utraty pożytków z zajętego pod drogę pasa gruntu. W tym wypadku w drodze analogii można posłużyć się określonym w art. 13 ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 ze zm.) sposobem obliczania wartości świadczeń powtarzających się dla ustalenia podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn”. Wspomniany tu art. 13 ustawy o podatku od spadków i darowizn ustala, że: „1. Wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania w wysokości rocznego świadczenia pomnożonego: 1) w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co do liczby lat lub ich części – przez liczbę lat lub ich części; 2) w pozostałych przypadkach, w tym w razie ustanowienia świadczeń na czas nieokreślony – przez 10 lat. 2. Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawa użytkowania i służebności. 3. Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4% wartości rzeczy oddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością”. Trzeba przyjąć, że w ten sposób będzie ustalał wynagrodzenie sąd orzekający w Pana sprawie. Podsumujmy: w Pana przypadku istnieje niewłaściwy dostęp do drogi publicznej uniemożliwiający wykorzystanie jej zgodnie z jej przeznaczeniem. Ustalenie służebności nie obciąży z kolei nadmiernie nieruchomości służebnej. Istnieją więc pełne podstawy, aby wystąpił Pan do sądu o ustanowienie służebności przejazdu. Postępowanie w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej prowadzone jest w ramach postępowania nieprocesowego. Wniosek o ustanowienie drogi koniecznej należy wnieść do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce położenia rzeczy (nieruchomości). Według art. 607 Kodeksu postępowania cywilnego ( „do wniosków, dotyczących nieruchomości ujawnionych w księdze wieczystej lub dla których prowadzony jest zbiór dokumentów, należy dołączyć odpis z księgi wieczystej albo zaświadczenie o stanie prawnym, jaki wynika ze zbioru dokumentów”. Zgodnie z art. 626 § 1-2 „§ 1. We wniosku o ustanowienie drogi koniecznej należy wskazać właścicieli wszystkich nieruchomości, przez które mogłaby prowadzić droga, aby nieruchomość wnioskodawcy miała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. § 2. Przed wydaniem postanowienia o ustanowieniu drogi koniecznej sąd powinien przeprowadzić dowód z oględzin nieruchomości, chyba że okoliczności istotne dla wytyczenia drogi koniecznej są niesporne i niewątpliwe albo że przeprowadzenie dowodu z innych przyczyn nie jest potrzebne”. Może Pan w takim wniosku wskazać także możliwy przebieg drogi koniecznej oraz proponowaną wysokość wynagrodzenia. Wniosek musi zostać należycie opłacony. Wpis od wniosku w tej sprawie zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych jest stały i wynosi 200 zł. Dowód uiszczenia opłaty należy dołączyć do wniosku. Tak sporządzony wniosek wraz z załącznikami, o których mowa wcześniej, należy złożyć w dwóch kopiach – odpis zostanie doręczony właścicielowi nieruchomości sąsiedniej (jeśli właścicieli jest więcej, odpisów musi być również tyle, ilu uczestników postępowania). Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼ Zapytaj prawnika - porady prawne online .}

Kiedy możesz ustanowić służebność drogi koniecznej. Wniosek o ustanowienie służebności drogi koniecznej Jun 12, 2020 A może służebność mieszkania? Jun 12, 2020

Służebność drogi koniecznej to rodzaj prawa, które pozwala właścicielom nieruchomości uzyskać drogę przejazdu na swoją posesję, jeśli nie mają dostępu do drogi publicznej. Ustanawia się ją w ramach aktu notarialnego, a osoba korzystająca ze służebności opłaca koszty jej utrzymania właścicielowi nieruchomości, przez którą biegnie. Działka budowlana musi mieć dostęp do drogi, tak by dało się dojechać na nią samochodem. Jeśli masz już wybrany projekt domu, ale nie masz pewności co do drogi dojazdowej, zainteresuj się tą kwestią. Może okazać się, że działka rzeczywiście nie ma dostępu do drogi publicznej. Wówczas należy ustanowić służebność. Kto powinien sprostać takiemu zadaniu i jakie koszty się z nim wiążą? Co to jest służebność drogi? W razie braku dojazdu do działki, która ma być przeznaczona pod zabudowę mieszkaniową, należy ustanowić służebność. Co to jest służebność drogi? Otóż interpretowana jest ona jako prawo do przejazdu przez działkę należącą do innego właściciela w celu dostania się do swojej nieruchomości. Aby wytłumaczyć, co oznacza służebność drogi, należy przytoczyć definicję z Kodeksu cywilnego. W art. 285 § 1. i 2. wskazano, że służebność gruntowa definiowana jest jako prawo rzeczowe – obciążenie jednej nieruchomości na rzecz właściciela drugiej nieruchomości (władnącej) prawem. Jego treść wyjaśnia, na czym polega służebność drogi, ponieważ jest ona klasycznym przykładem służebności gruntowej i osobistej. Najprościej rzecz ujmując, służebność drogi powoduje, że właściciel działki niemającej dostępu do drogi publicznej może dojeżdżać do niej przez posesję sąsiada. Służebność gruntowa jako taka może dotyczyć nie tylko drogi dojazdowej, lecz także wielu innych kwestii dotyczących działek sąsiadów. Służebność drogi – minimalna szerokość Podczas ustalania służebności drogi należy pamiętać o tym, że szerokość przejazdu musi być wystarczająca do tego, aby zmieścił się na nim pojazd. Do tego dla służebności drogi koniecznej minimalna szerokość musi być na tyle duża, aby tą drogą dało się dostarczyć do posesji różne materiały czy inne niezbędne rzeczy. Właściwie w przepisach nie ma więc szczegółowych wytycznych dotyczących tego, jak obliczyć służebność drogi i jak szeroka powinna być taka droga. Ocena w tym temacie powinna należeć do właściciela nieruchomości władnącej. Warto sięgnąć w tym względzie do rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wskazano w nim, że w przypadku wszelkich dróg dojścia i dróg dojazdowych jezdnia powinna mieć nie mniej niż 3 m szerokości, a dojście i dojazd do działki budowlanej w postaci ciągu pieszo-jezdnego powinny mieć minimum 5 m szerokości. Ponadto funkcję dojazdów do budynku i urządzeń mogą spełniać dojścia, ale tylko wtedy, gdy ich szerokość będzie nie mniejsza niż 4,5 metra. Jak ustanowić służebność drogi? Krok po kroku Jak ustanowić służebność drogi koniecznej, jeśli ze swojej nieruchomości gruntowej nie masz dostępu do drogi publicznej? Najczęściej w takiej sytuacji zawierana jest umowa pomiędzy stronami – właścicielem nieruchomości władnej i obciążonej, w formie aktu notarialnego, pod rygorem nieważności. Jak załatwić służebność drogi, jeśli do takiego porozumienia z różnych przyczyn nie może dojść? Można wystąpić do sądu z wnioskiem o rozstrzygnięcie takiej sprawy. Służebność drogi koniecznej zazwyczaj przyznawana jest za wynagrodzeniem. Wniosek składa się w sądzie, który jest właściwy względem miejsca położenia danej nieruchomości. Powinien go wypełnić i nadać bieg spraw ten, kto chce ustanowić służebność. Taki wniosek można też złożyć w urzędzie gminy, na której terenie znajduje się nieruchomość. Możliwe jest również nabycie służebności drogi przez zasiedzenie. Dzieje się tak, kiedy korzystasz z trwałego i widocznego urządzenia, na przykład mostu. Do zasiedzenia dochodzi, kiedy użytkownik korzysta z drogi przez 20 lat (w dobrej wierze) lub przez 30 lat (w złej wierze), będąc jej posiadaczem, co można łatwo wykazać. Jednocześnie do zasiedzenia nie dojdzie, jeśli dana osoba korzystała jedynie z drogi na działce sąsiedniej, ale nie poniosła żadnych nakładów własnych, np. na jej utwardzenie. Art. 292 Kodeksu cywilnego wskazuje, że do zasiedzenia drogi dojazdowej, a dokładniej – służebności drogi, wymagane jest korzystanie z trwałego i widocznego urządzenia przez czas określony przez przepisy o nabyciu zasiedzenia. Orzeczenie Sądu Najwyższego w tej sprawie wskazuje, że do zasiedzenia służebności drogi koniecznej dojdzie, jeśli wyraźnie wytyczona zostanie droga przez cudzą nieruchomość, a przebieg całego szlaku drogowego będzie charakteryzował się powstaniem trwałych przedmiotów lub urządzeń wymagających włożenia w nie ludzkiej pracy. Zasadniczo więc ustanowienie służebności drogi koniecznej może odbyć się z wykorzystaniem: orzeczenia sądowego, umowy w formie aktu notarialnego, zasiedzenia, decyzji administracyjnej. Jakie są warunki do ustanowienia służebności drogi koniecznej? Nie zawsze możliwe jest uzyskanie służebności drogi koniecznej, nawet jeśli wydaje Ci się, że prawo rzeczowe Ci przysługuje. Jak uzyskać służebność drogi? Przede wszystkim muszą zostać spełnione przy tym następujące warunki: brak zagwarantowanego trwałego dostępu działki do drogi publicznej, uwzględnienie istniejącego interesu społeczno-gospodarczego, wytyczenie drogi koniecznej jest niezbędne dla umożliwienia uprawnionemu odpowiedniego korzystania z niej, z jednoczesnym ograniczeniem szkód, które mogą powstać przez jej obecność na obciążonej działce. Jakie są warunki do ustanowienia służebności drogi dojazdowej? Właściwie służebność drogi dojazdowej do posesji jest tym samym co służebność drogi koniecznej. Dlatego warunki jej ustanowienia pozostają takie same. Brak dostępu do drogi głównej dla działki przeznaczonej pod zabudowę jednorodzinną powoduje, że właściciel może wnosić do gminy prośbę o ustanowienie służebności gruntowej w postaci służebności drogi dojazdowej do posesji. Dowiedz się więcej: Prawo budowlane - sprawdź co zmieniło się w prawie budowlanym w 2021 roku! Czy można wypowiedzieć służebność drogi? Dla właścicieli nieruchomości bardzo ważną kwestią jest to, czy można wypowiedzieć służebność drogi koniecznej. Przepisy dają możliwość zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności. Można tego żądać już po jej ustanowieniu, jeśli zajdzie ważna potrzeba gospodarcza, ale to od sądu zależy, czy taka potrzeba rzeczywiście powstała. Jeśli tak się stało, to czy można cofnąć służebność drogi? Zniesienie służebności w takim przypadku jest możliwe i następuje za wynagrodzeniem dla właściciela nieruchomości władnej. Za wynagrodzeniem sąd może znieść nie tylko służebność drogi, lecz także każdą służebność gruntową, jeśli nastąpi zmiana stosunków i na jej skutek służebność stanie się szczególnie uciążliwa dla właściciela nieruchomości obciążonej, jak wskazuje art. 294 Kodeksu cywilnego. Nie dojdzie do tego, jeśli zniesienie służebności drogi spowodowałoby odebranie właścicielowi nieruchomości władnej możliwości prawidłowego korzystania z jego działki budowlanej. Jeśli do nieruchomości władnej, korzystającej dotychczas ze służebności drogi koniecznej, została doprowadzona – np. z drugiej strony – droga publiczna, wówczas służebność traci znaczenie i można ją znieść bez wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości. Jakie są prawa i obowiązki związane ze służebnością drogi? Musisz wiedzieć, jak pod względem prawnym wygląda służebność drogi koniecznej. KC (Kodeks cywilny) określa, jakie są prawa i obowiązki związane z ustaleniem służebności. Prawa i obowiązki dotyczą zarówno właściciela nieruchomości władnącej, jak i nieruchomości władnej. Obowiązkiem właściciela nieruchomości, która potrzebuje drogi dojazdowej, jest opłacenie ustalonego wynagrodzenia z tytułu korzystania ze służebności. Właściciel gruntu z ustanowioną służebnością ma natomiast obowiązek udostępnienia drogi przejazdu i nietarasowania go, tak aby z drogi można było skorzystać właściwie w każdym momencie i w każdym czasie. Ponadto trzeba wspomnieć o innych kwestiach dotyczących korzystania ze służebności drogi. Prawa i obowiązki stron umowy wskazują, że przebieg drogi powinien być jak najmniej uciążliwy dla właściciela gruntu służebnego, który musi zaakceptować przy tym, że po jego gruncie będzie ktoś przechodził lub przejeżdżał. Właściciel nieruchomości władnącej powinien także korzystać ze swojego prawa w sposób powściągliwy, tj. możliwie jak najmniej zakłócać prawo własności właściciela gruntu. Służebność drogi a zmiana właściciela Dla wielu zainteresowanych właścicieli nieruchomości istotne jest, co stanie się po zmianie właściciela działki ze służebnością drogi. Owa zmiana właściciela nie ma tu nic do rzeczy, jako że masz do czynienia z prawem rzeczowym. Oznacza to, że nie ma właściwie znaczenia, kto jest właścicielem nieruchomości. Wraz ze zmianą właściciela nie ustaje obowiązek udostępniania przejazdu, nie jest też znoszone prawo do korzystania z drogi koniecznej. Służebność drogi – kto remontuje? Warto zawrzeć wszystkie warunki w umowie o służebność drogi. Kto remontuje taką drogę? To również element, który może zostać uregulowany w tym dokumencie. Najczęściej to właściciel nieruchomości korzystającej z ustanowionej drogi koniecznej ponosi koszty związane z ustanawianiem służebności, a jej utrzymanie leży w gestii właściciela obciążonej nieruchomości. W umowie dotyczącej ustanowienia służebności drogi koniecznej możesz nawet określić materiały, jakie będą wykorzystywane do utwardzenia czy remontu drogi. Ile kosztuje ustanowienie służebności drogi u notariusza? U notariusza zwykle ustanawiana jest służebność drogi koniecznej. Opłata związana z przygotowaniem aktu notarialnego jest ustalana indywidualnie. Ile kosztuje służebność drogi u notariusza? Wszystko uzależnione jest od wartości nieruchomości. Maksymalne stawki od wartości do 3000 zł to 100 zł, ale już przy wartościach z przedziału od 60 000 zł do 1 000 000 zł stawka taksy notarialnej wyniesie 1010 zł + 0,4 proc. od nadwyżki powyżej 60 000 zł. Natomiast w przypadku ustawiania przez sąd służebności drogi koniecznej opłata sądowa za wniosek wynosi 200 zł, następnie należy zapłacić kolejną opłatę za wpis służebności do hipoteki nieruchomości gruntowej. Wysokość opłaty za służebność drogi wpisanej do księgi wieczystej nieruchomości to 200 zł. Sprawdź: Elektroniczne księgi wieczyste – co to jest elektroniczna księga wieczysta? Jakie koszty wiążą się ze służebnością drogi? Opłaty za służebność drogi koniecznej ponosi ten, kto z takiej drogi korzysta. Musisz mieć świadomość, że za służebność drogi koniecznej koszty utrzymania będziesz musiał odprowadzać do właściciela nieruchomości, przez którą taka droga będzie przebiegać. Dolicza się do nich również wysokość możliwych szkód. Nie jest jednak tak, że właściciel nieruchomości, na której wytyczona została służebność drogi koniecznej, może sam naliczać sobie opłaty od właściciela dalszych działek gruntowych w dowolnej wysokości. Wysokość wynagrodzenia z tytułu służebności drogi ustala sąd. Ile wynosi wynagrodzenie za służebność drogi? Wynagrodzenie za służebność drogi koniecznej może być ustalone jako kwota jednorazowa lub płatna ratalnie. Niewykluczone jest też ustanowienie służebności drogi koniecznej bez wynagrodzenia lub za wynagrodzeniem, ale nie w postaci pieniężnej, tylko świadczeń w naturze. W Kodeksie cywilnym nie określono maksymalnej czy minimalnej wysokości wynagrodzenia za służebność drogi koniecznej. Uznaje się jednak, że powinna ona być określana zgodnie z cenami rynkowymi dostępu do drogi publicznej. Nieodpłatna służebność drogi koniecznej może być stosowana, jeśli właściciel nieruchomości postanowi się zrzec prawa do wynagrodzenia na zasadach darowizny. Jeśli właściciel nieruchomości, który korzysta z ustanowionej służebności drogi koniecznej, płaci wynagrodzenie z tytułu korzystania z niej, musi odprowadzać do urzędu skarbowego podatek od czynności cywilnoprawnych. Konieczność uiszczenia podatku powstaje z chwilą ustanowienia prawa służebności, tj. z datą zawarcia stosownej umowy lub uprawomocnienia się właściwego orzeczenia sądu. Zobowiązanym w świetle prawa podatkowego staje się osoba korzystająca ze służebności. Stawka PCC wynosi 1 proc. podstawy opodatkowania stanowiącej wartość świadczeń osoby, na której rzecz ustanowiono służebność za okres, na jaki prawa te zostały ustanowione. W przypadku służebności nieodpłatnej powstaje konieczność zapłaty podatku od spadków i darowizn. Pojawia się ona z chwilą ustanowienia służebności drogi koniecznej. Także i w tym przypadku podatnikiem jest osoba korzystająca ze wspomnianej służebności. Służebność drogi koniecznej a służebność przechodu i przejazdu Jak mają się do siebie służebność drogi koniecznej i służebność przechodu i przejazdu? Właściwie trzeba powiedzieć, że droga konieczna to inaczej właśnie służebność przechodu i przejazdu, rozumiana jako uprawnienie do przejeżdżania i przechodzenia po cudzej nieruchomości na podstawie ustanowionego prawa rzeczowego. Co ciekawe, nie zawsze służebność przechodu i służebność przejazdu muszą występować ze sobą jednocześnie. Zdarza się, że ustanowiona jest tylko jedna z takich służebności. Warto wiedzieć: Nieprzekraczalna linia zabudowy - czym jest i czy można ją zmienić? Służebność drogi koniecznej a służebność gruntowa Służebność gruntowa jest pojęciem szerszym od służebności drogi koniecznej. Czym różni się służebność drogi koniecznej od służebności gruntowej? O drugiej z wymienionych można mówić w wielu różnych sytuacjach. Kodeks cywilny stanowi, że masz tu do czynienia z rodzajem prawa rzeczowego. Służebność gruntowa polega, podobnie jak służebność drogi koniecznej, na obciążeniu jednej nieruchomości na rzecz właściciela drugiej. W treści tego prawa można określić, jakie prawa i obowiązki mają ci właściciele. W dokumencie ustanawiającym służebność gruntową należy zawrzeć upoważnienie właściciela nieruchomości władnącej do korzystania z nieruchomości obciążonej w określonym zakresie. Służebność ogranicza działania właściciela nieruchomości obciążonej, których może się on w stosunku do niej podejmować. Jednocześnie Kodeks cywilny wskazuje, że służebność gruntowa zabrania właścicielowi nieruchomości obciążonej dokonywania określonych czynności względem nieruchomości władnącej, które przysługują mu na podstawie przepisów o treści i wykonywaniu nieruchomości. Jednym z przykładów służebności gruntowej jest dojazd przez posesję sąsiada do Twojej nieruchomości – mowa tu o służebności drogi koniecznej. Każdorazowo ustanowienie służebności gruntowej, w tym służebności drogi, będzie możliwe, jeśli w takim przypadku nie dojdzie do utrudnienia w korzystaniu z nieruchomości obciążonej takim prawem przez jej właściciela. Natomiast służebność drogi koniecznej została określona w art. 145 §. 1 Kodeksu cywilnego. Ustanawiana jest ona wtedy, gdy właściciel nieruchomości gruntowej nie ma dostępu do drogi publicznej, która prowadzi do jego nieruchomości lub znajdujących się na jej terenie budynków gospodarskich. Służebność czy współwłasność drogi – co będzie lepsze? Aby uzyskać dostęp do drogi dojazdowej do działki, można ustanowić służebność drogi koniecznej, pod warunkiem spełnienia określonych wymagań. Można jednak z niej korzystać także na zasadach współwłasności. Co wybrać? Służebność czy współwłasność drogi? Oba rozwiązania mają swoje zalety i wady. Z perspektywy właściciela nieruchomości gruntowej, przez którą biegnie droga dojazdowa – droga konieczna, ustanowienie służebności może być korzystne, ponieważ pozwoli na czerpanie z tego tytułu dochodów. Minusem takiego rozwiązania jest wpisanie do księgi wieczystej służebności obciążającej daną nieruchomość. Współwłasność z kolei rozumiana jest jako droga wewnętrzna, która jest własnością co najmniej dwóch właścicieli innych działek. Działka gruntu, który jest działką drogową, inaczej drogą wewnętrzną, powstaje w związku z podziałem nieruchomości dokonywanym na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Podział nieruchomości nie będzie możliwy w ramach współwłasności drogi, jeśli działki gruntowe projektowane do wydzielania nie mają dostępu do drogi publicznej. Można natomiast współdzielić drogę, jeśli właściciele otaczających ją gruntów kupują nieruchomości z udziałowym prawem do gruntu stanowiącego drogę wewnętrzną. Muszą jednak w takiej sytuacji brać na swoje barki zobowiązanie do utrzymania wspólnie drogi w odpowiednim stanie. Trudno zdecydować, które rozwiązanie jest lepsze – służebność czy współwłasność drogi. Wszystko uzależnione jest od indywidualnych uwarunkowań. To może Cię zainteresować: Wpis do księgi wieczystej - jak złożyć wniosek o wpis nieruchomości do księgi wieczystej po zakończeniu budowy domu? Służebność drogi – co jeszcze warto wiedzieć? Warto wiedzieć, że służebność drogi koniecznej może wygasnąć. Zgodnie z art. 293 § 1 Kodeksu cywilnego jej wygaśnięcie następuje w takiej sytuacji po 10 latach jej niewykonywania. Istniejąca służebność drogi nie wygasa, jeśli sprzedaż działki dokonywana jest przez dotychczasowego właściciela. Osoby, na rzecz których została ustanowiona służebność na sprzedawanej nieruchomości, mogą dalej korzystać z drogi pomimo zmiany właściciela. Działkę obciążoną można bez problemu sprzedać w całości, ale nowy właściciel musi liczyć się z tym, że nie może zabronić korzystania z ustanowionej drogi koniecznej.

A może wspólnie ponoszą jeden koszt służebności (w którym oczywiście chętnie bym partycypował). I dlatego chciałbym to w jakiś sposób sprawdzić. Ale może faktycznie powinienem złożyć wniosek o ustanowienie drogi koniecznej i czekać na rozwój wypadków. Tak czy inaczej dziękuję za informację.

Własny dom na uboczu może być prawdziwym rajem na ziemi. Raj może stać się jednak piekłem jeśli z jakichś powodów okaże się, że dojazd do naszego ukochanego domu jest utrudniony lub wręcz niemożliwy. Prawo zabezpieczyło się jednak przed taką sytuacją, stanowiąc, że każda nieruchomość musi mieć dostęp do drogi publicznej. Jeśli takiego dojazdu brak – należy wystąpić do sądu o ustanowienie drogi cywilny mówi dokładnie tak:Art. 145. § 1. Jeżeli nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, właściciel może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej (droga konieczna). § 2. Przeprowadzenie drogi koniecznej nastąpi z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Jeżeli potrzeba ustanowienia drogi jest następstwem sprzedaży gruntu lub innej czynności prawnej, a między interesowanymi nie dojdzie do porozumienia, sąd zarządzi, o ile to jest możliwe, przeprowadzenie drogi przez grunty, które były przedmiotem tej czynności prawnej. § 3. Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno uwzględniać interes społeczno-gospodarczy. W myśl art. 145 § 2 drogę konieczną przeprowadza się w odniesieniu do nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej lub do budynków wzniesionych na tej nieruchomości. Przeprowadzenie to może się okazać niezbędne także wtedy, gdy wprawdzie wspomniany dostęp istnieje, ale nie jest odpowiedni. Jak nakazuje art. 145 § 2 zdanie pierwsze, przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem potrzeb nieruchomości nie mającej dostępu do drogi publicznej oraz z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga ma prowadzić. Oznacza to np., że w zasadzie wykluczone jest przeprowadzenie drogi koniecznej przez siedlisko nieruchomości obciążonej (zobacz postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 13 lutego 1985 r.; III CRN 311/84; niepublikowany). Z kolei § 3 wspomnianego przepisu wymaga, by przeprowadzenie drogi koniecznej uwzględniało interes treści art. 145 kodeksu cywilnego wynika, że ustanowienie służebności drogi koniecznej może nastąpić nie tylko wtedy, gdy nieruchomość w ogóle nie ma dostępu do drogi publicznej lub do należących do tej nieruchomości budynków gospodarskich, ale także, gdy dostęp co prawda istnieje, tyle że jest „nieodpowiedni”. Kryterium „odpowiedniości” jest niewątpliwie nieostre i wymaga konkretyzacji w rozważanych stanach faktycznych. Najogólniej powiedzieć można, iż dostęp uznany zostanie za nieodpowiedni, jeśli nie da się z niego korzystać tak, by możliwe było użytkowanie nieruchomości zgodnie z jej społeczno-gospodarczym też do uzyskania pełnej informacji co do usytuowania nieruchomości, przez które ma być przeprowadzona droga, z reguły powinno się przeprowadzać dowód z oględzin wymienionych nieruchomości. Oględzin należy dokonywać z udziałem biegłego geodety w celu umożliwienia mu sporządzenia mapy oznaczającej projektowany sposób ustanowienia drogi koniecznej. Mapa powinna być sporządzona według zasad obowiązujących przy opisie nieruchomości w księdze drogi publicznej zdefiniowane jest w ustawie z 21 marca 1985 r. o drogach publicznych ( Dz. U. 2004 r. Nr 204 poz. 2086). Zgodnie z art. 2 tej ustawy, drogami publicznymi są drogi : krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Brak bezpośredniego dostępu do drogi, która nie jest drogą publiczną w rozumieniu ustawy o drogach publicznych, nie uzasadnia jednak ustanowienia służebności drogi koniecznej (zobacz uchwałę Sądu Najwyższego - Izba Cywilna i Administracyjna z dnia 22 listopada 1982 r.; III CZP 44/82; OSNCP 1983 r. nr 5-6 poz. 70).Uprawnionymi do zgłoszenia wniosku o ustanowienie drogi koniecznej są: - właściciel nieruchomości izolowanej; - użytkownik wieczysty - samoistny posiadacz, z tym że jeżeli nie jest właścicielem, to na jego rzecz może być ustanowiona tylko służebność osobista (art. 146 - spółdzielnia produkcyjna (art. 286 Gdy nieruchomość władnąca jest przedmiotem współwłasności, to wniosek o ustanowienie drogi koniecznej mogą złożyć zarówno wszyscy lub niektórzy współwłaściciele albo jeden z nich. W tych ostatnich dwóch wypadkach złożenie wniosku będzie skuteczne, jeżeli ma na celu zachowanie wspólnego prawa (art. 209 osoby, poza wymienionymi, nie są uprawnione do żądania ustanowienia drogi koniecznej. W szczególności takiego uprawnienia nie mają np. dzierżawcy i użytkownicy. Wbrew jednak niektórym poglądom wypowiadanym w literaturze, krąg uczestników postępowania jest bardzo szeroki. Przede wszystkim w charakterze uczestników postępowania zmierzającego do ustanowienia drogi koniecznej winni wystąpić pozostali współwłaściciele, którzy nie zgłaszali wniosku o wszczęcie tego postępowania. Do grona uczestników będą należeli wszyscy właściciele nieruchomości, przez które droga mogłaby być przeprowadzona (art. 626 współwłaściciele niebędący wnioskodawcami, użytkownicy wymienionych nieruchomości itp. Innymi słowy, uczestnikiem postępowania w sprawie ustanowienia drogi koniecznej jest każda osoba, której może dotyczyć, chociażby pośrednio5, wynik o ustanowienie drogi koniecznej (przykładowy wzór w dziale Pisma i pozwy) powinien odpowiadać warunkom pisma procesowego. Powinien również dokładnie wskazać okoliczności uzasadniające potrzebę ustanowienia omawianej drogi. Sąd nie jest związany żądaniem wniosku i może przeprowadzić drogę w inny sposób, niż żądał wnioskodawca, jeżeli materiał dowodowy i wynik oględzin nieruchomości za tym będą przemawiały. Prawidłowe uzasadnienie wniosku ułatwi sądowi zajęcie właściwego stanowiska w kwestii ustanowienia drogi do rozpoznania sprawy jest sąd położenia rzeczy (art. 606 a gdy nieruchomość jest położona w kilku okręgach sądowych - wybór sądu należy do wnioskodawcy (art. 43 § 2 w zw. z art. 13 § 2 art. 145 wynika, że ustanowienie służebności drogi koniecznej jest odpłatne. Wynagrodzenie za ustanowienie tej służebności powinno stanowić równowartość korzyści, których właściciel nieruchomości obciążonej został pozbawiony w następstwie przeznaczenia jej na wspomnianą drogę. Sąd powinien zasądzić od właściciela nieruchomości władnącej wynagrodzenie na rzecz właściciela nieruchomości obciążonej, chociażby on nie zgłosił żądania.